Wat is een Beleggingsfonds

Een beleggingsfonds is in feite een ‘verzamelpunt’ voor beleggers. Op dat punt komt het geld van alle in het betreffende fonds investerende beleggers samen. Het totaalbedrag wordt het fondsvermogen genoemd.

Een beleggingsfonds is vaak een naamloze vennootschap. Beleggers kopen aandelen in deze vennootschap en kopen daarmee indirect aandelen, obligaties, onroerend goed, enz. Het beleggingsfonds ontvangt inkomsten zoals dividend, rente en/of huur, enz., en er zijn waardeschommelingen in de bezittingen van het fonds. Na aftrek van kosten worden de positieve en negatieve resultaten doorgegeven aan de aandeelhouders van het fonds in de vorm van koersschommelingen in het fonds, en meestal ook dividend.


[bewerken] Doelgroep
Beleggingsfondsen kunnen zowel voor particuliere beleggers bestemd zijn als voor institutionele beleggers. Particuliere beleggers kunnen door een deelname in een beleggingsfonds een spreiding van hun beleggingsportefeuille bereiken die anders slechts met een aanmerkelijk groter vermogen te bereiken valt. (Een deelname van enkele honderden euro's in een "breed" fonds wordt gespreid over alle aandelen of obligaties waarin het fonds belegt.) Voor institutionele beleggers kunnen beleggingsfondsen ook uit dit oogpunt interessant zijn. Vaak zal men een beleggingsfonds echter gebruiken om daarmee een belegging op een min of meer specialistisch gebied te realiseren (een bepaalde sector, of een bepaalde regio). Men besteedt het daarmee gemoeide werk dan uit, tegen vaak lagere kosten dan indien men dat zelf zou doen. In beide situaties geldt dat men profiteert van schaalvoordelen. Beleggingsfondsen kunnen in omvang variëren van enkele tientallen miljoenen tot miljarden euro's.

Op particulieren gerichte beleggingsfondsen worden door vrijwel alle banken aangeboden. Beleggingsfondsen voor institutionele beleggers worden meestal aangeboden door gespecialieerde vermogensbeheerders, hoewel ook "normale" banken zich hiermee bezig houden.

[bewerken] Fondsbeheerder
Het geld van een beleggingsfonds wordt beheerd door een fondsmanager - of soms een team van managers. Zij beslissen of bijvoorbeeld aandelen in Bedrijf A moeten worden gekocht en/of aandelen in Bedrijf B moeten worden verkocht. Een bekende fondsbeheerder in Nederland is Rolf Stout die sinds 1989 Fortis OBAM beheert.

Niet alle beleggingsfondsen hebben een actieve beheerder, Bij indexfonds worden ingelegde gelden belegd conform een beursindex. De taak van de beheerder is dan beperkt tot het aan- en verkopen van aandelen conform die index. Bij wijziging van die index moeten in de portefeuille ook de nodige wijzigingen worden doorgevoerd.

[bewerken] Verschillen in beleggingsstijlen
Er is een groot aantal beleggingsfondsen op de markt, met een grote variëteit aan objecten waarin belegd wordt. Enige voorbeelden: alleen belegging in aandelen (aandelenfonds), alleen obligaties (obligatiefonds), zowel obligaties als aandelen, aandelen in winkelcentra, aandelen in zeeschepen, aandelen in technologie-ondernemingen, wel of niet gedeeltelijk met geleend geld gefinancierd, alleen in Europa, alleen in de Verenigde Staten, het Verre Oosten. Een belegger kan op deze wijze tegen relatief lage kosten beleggen in objecten van zijn voorkeur, en zonder dat hij zelf zich in de betreffende markt of de sector hoeft te verdiepen. Hierbij geldt in het algemeen wel dat de beheerskosten hoger zijn naarmate het fonds meer specialistisch is.

Meest voorkomende fondsen zijn:

Aandelenfondsen
In deze fondsen zitten aandelen, dat kunnen aandelen zijn van verzekeringsmaatschappijen, multinationals, nieuwe bedrijven etc.

Mixfondsen
Dit zijn fondsen met een gespreid karakter en daarmee een gespreid risico. Er zitten aandelen, obligaties en bijvoorbeeld vastgoed in.

Vastgoedfondsen
Deze fondsen beleggen in vastgoed. Verhuur en verkoopwinst zorgen voor een lager risico.

Obligatiefondsen
Deze fondsen beleggen in obligaties, ze kennen vaak een vast rendement op einddatum. De risico's zijn laag als de obligaties zijn uitgegeven door een overheid maar er zijn ook obligaties met een hoog risico, de junkbonds.

Bijzondere vermelding verdienen beleggingsfondsen voor ethisch of maatschappelijk verantwoord beleggen. Hierbij worden zwaardere eisen gesteld aan de objecten waarin belegd wordt (meestal aandelen, maar soms ook obligaties). De betreffende ondernemingen worden "gescreend" op de mate waarin zij bij hun bedrijfsvoering aandacht besteden aan aspecten als milieubewustheid en sociaal beleid. Bij sommige beleggingsfondsen van dit type worden bepaalde sectoren ondernemingen bewust uitgesloten, bijvoorbeeld in de wapenindustrie, alcohol en tabak.

Sommige fondsen beleggen de ontvangen dividenden of intresten opnieuw, dit noemt men kapitalisatiefondsen en worden aangeduid met acc. Anderen keren de dividenden uit, dit zijn distributiefondsen (inc).

Toezicht

Nederland
Om een beleggingsfonds te beginnen, is toestemming nodig van de Autoriteit Financiële Markten. Deze houdt toezicht op het fonds en de manager. De Nederlandsche Bank houdt in huidige toezichtsstructuur toezicht op de solvabiliteit van het fonds.

België
In België staan beleggingsfondsen onder toezicht van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA).

Beurs- en niet-beursgenoteerde fondsen
Verder zijn er beleggingsfondsen die aan de beurs genoteerd zijn en fondsen zonder een notering. Dit heeft vooral invloed op de verhandelbaarheid. De beursgenoteerde fondsen kunnen bij alle commissionairs, banken en brokers gekocht worden. Niet-beursgenoteerde fondsen kunnen alleen bij het fonds zelf gekocht worden.

Open en gesloten fondsen
Tenslotte is er nog een verschil tussen open en closed-end fondsen. Een open-end fonds mag nieuwe aandelen uitgeven als er nieuw geld in het fonds stroomt. Het handelt altijd om en nabij de intrinsieke waarde. Een closed-end fonds mag niet zomaar nieuwe aandelen uitgeven. Daar hangt de prijs niet af van de intrinsieke waarde, maar van vraag en aanbod. Bij een order opgeven voor een closed-end fonds is het belangrijk om een limiet op te geven. (Een limiet is de maximale prijs die men voor dat aandeel wenst te betalen: als zo'n limiet niet wordt opgegeven loopt men het risico dat bij een plotselinge stijging van de vraag men een aanzienlijk hogere prijs dan beoogd blijkt te hebben betaald. Het opgeven van een limiet is overigens bij iedere effectenorder te overwegen.)

Handel
Sinds 2007 worden op Euronext Nederland de ca. 200 open-end beleggingsfondsen verhandeld via de nieuwe Euronext Fund Service. Kenmerken van dit nieuwe handelssyteem zijn:

Er is nog maar één handelsmoment per dag. Aan- en verkooporders moeten voor 16 uur binnen zijn bij Euronext Fund Service, voor een vast aantal of een vaste prijs (als de orders via een bank gaan kan deze de uiterste tijd bijvoorbeeld op 15 uur stellen). De volgende dag om 10 uur wordt dan bekend gemaakt tegen welke koers de aandelen gekocht, dan wel verkocht zijn.
Deze transactiekoers is gelijk voor kopen en verkopen. Als er meer koop- dan verkooporders zijn binnengekomen is de prijs iets boven de intrinsieke waarde, in het omgekeerde geval iets eronder.
Alleen bestensorders zijn mogelijk.

Aanbieders
Veel beleggingsfondsen zijn subfondsen van een zogenaamd paraplufonds of beleggingsfondsenfamilie. Het voordeel is dat bepaalde algemene kosten, zoals kosten voor verslaggeving, gedeeld kunnen worden. Individuele fondsen onder de paraplu voeren in beginsel wel een eigen beleid.

Nagenoeg alle grootbanken bieden beleggingsfondsen aan zoals de ING Bank, ABN AMRO en Fortis. Daarnaast bestaan er gespecialiseerde vermogensbeheerders die geen onderdeel uitmaken van een bank. Een bekend voorbeeld is Fidelity in de Verenigde Staten. In Nederland biedt vooral Robeco zelfstandig beleggingsfondsen aan, hoewel het onderdeel uitmaakt van Rabobank. Een ander bekend beleggingsfonds is Fortis OBAM.

Bron: wikipedia.nl